تجهیزات مختلف صنعتی اعم از پمپ، گیربکس و الکتروموتور با وجود تفاوت هایی که در ساختمان آن ها وجود دارد، اما دارای قطعاتی هستند که در همگی آن ها مشترک است. انواع بلبرینگ یکی از این قطعات بوده که اتفاقا از پر مصرف ترین آن ها نیز محسوب می شود. چراکه هر قطعه ای که می چرخد، دارای یک بلبرینگ در خود می باشد.
بر این اساس بدیهی است که کاربرد های بلبرینگ ها، تمامی صنایع اعم از صنعتی و کشاورزی را مورد پوشش خود قرار می دهد. حتی این قطعات در مصارف کوچک تری مانند وسائل خانگی و خودرو های مختلف نیز می تواند مورد استفاده قرار گیرد. در ادامه شهر پمپ سعی کرده است که علاوه بر تعریف انواع بلبرینگ ، به کاربرد ها، ویژگی ها و مزایای آن هم بپردازد.
بلبرینگ چیست
انواع بلبرینگ از آنجایی نقش مهمی را در صنایع ایفا می کند که در واقع نوعی چرخ دنده به شمار می رود و از این نظر شباهت زیادی به یاتاقان ها دارد. به همین خاطر است که به آن ها یاتاقان های توپی نیز گفته می شود. با توجه به این موضوع که بلبرینگ ها قابلیت تحمل هر دو بار شعاعی و بار محوری را دارند، مناسب سیستم هایی با فشار های پایین هستند. در صورت افزایش فشار، به دلیل تحمیل بار بیش از حد، بلبرینگ دچار تغییر حالت شده که نهایتا منجر به خرد شدن آن می شود.
انواع بلبرینگ
امروزه به دلیل گسترش صنایع مختلف، تنوع در ساختار تجهیزات مورد استفاده در آن ها نیز بیش از پیش شده است. با توجه به این موضوع بدیهی است که اجزای داخلی آن ها نیز به همین نسبت متنوع باشند. انواع بلبرینگ به عنوان یکی از اصلی ترین قطعات این تجهیزات هم دارای مدل های مختلفی است که علت این تنوع مدلی نیز، وجود تفاوت در شکل ظاهری آن ها می باشد. در ادامه به پر استفاده ترین این قطعات اشاره شده است:
- بلبرینگ شیار عمیق
- بلبرینگ ایگرگ (نوع تغییر شکل یافته ی بلبرینگ شیار عمیق)
- بلبرینگ زاویه ای
- بلبرینگ کف گرد، شامل دو سری یک ردیفه و دو ردیفه
- بلبرینگ های خود تنظیم شونده
اجزا و عملکرد انواع بلبرینگ
همانطور که از تصویر زیر نیز مشخص است، انواع بلبرینگ متشکل از ساچمه، ساچمه رو (کنس) داخلی و ساچمه رو (کنس) خارجی می باشد که کنس های داخلی و خارجی در واقع وظیفه ی نگهداری ساچمه ها بین خود را بر عهده دارند. به این صورت که یکی از آن ها (کنس ها) متصل به قسمتی دوار بوده و به صورت پیوسته در حال حرکت است. در مقابل کنس دیگر به صورت کاملا ثابت و بدون حرکت می باشد. به این ترتیب ساچمه ها بین دو کنس داخلی و خارجی می غلتند که همین امر باعث می شود، کنس متحرک فشار مورد نظر را از طریق ساچمه ها به کنس ثابت انتقال دهد.
همچنین لازم به ذکر است که چون فاصله ی بین سطح تماس ساچمه ها با کنس های خارجی و داخلی آن زیاد نیست، در نتیجه اصطکاک ناشی از غلتیدن آن ها روی هم، بسیار کم و در عین حال یکنواخت می باشد. اما در صورت عدم وجود این ساچمه ها، حرکت یک محور روی سطح دیگر به راحتی امکان پذیر نبوده و علاوه بر این نهایتا نیز این حرکت با میزان اصطکاک زیادی همراه خواهد بود.
علل خرابی انواع بلبرینگ
به صورت کلی بلبرینگ ها از جمله قطعات مصرفی به حساب می آیند. به این معنی که پس از مدتی استفاده باید تعویض شوند. اما برای جلوگیری از خسارات ناشی از خرابی انواع بلبرینگ ، نشانه هایی در آن ها وجود دارد که مشاهده آن ها، بیانگر پایان عمر بلبرینگ می باشد. از جمله این علائم، می توان به تولید لرزش و سر و صدای بیش از حد، پوسته پوسته شدن و پیدایش حفره در کنس ها اشاره کرد. سرویس های دوره ای به موقع، یکی از روش های افزایش طول عمر مفید بلبرینگ ها و اطلاع از زمان درست تعویض آن ها می باشد.
تفاوت بلبرینگ و رولبرینگ
یکی از قطعات مشابه با بلبرینگ ها، رولبرینگ ها هستند. این قطعات علاوه بر تفاوت های ظاهری نشان داده شده در تصویر زیر، دارای طراحی و تولیدی متفاوت با بلبرینگ ها نیز می باشند. از جمله این که انواع رولبرینگ ها، بر خلاف بلبرینگ ها، تنها قدرت تحمل بار های شعاعی را دارند. بنابراین اگر بار وارده بر یک سیستم فقط از نوع شعاعی باشد، رولبرینگ ها می توانند جایگزینی مناسب برای بلبرینگ ها باشند. انواع رولبرینگ ها نیز شامل مدل های استوانه ای، مخروطی، سوزنی و بشکه ای می شوند.
