انواع گیربکس ها نقشی محوری در همه صنایع دارند و ماشین ها را که مهم ترین ابزار در دنیای مدرن هستند، هدایت می کنند. با پیشرفت فرآیند های صنعتی، تقاضا برای انواع مختلف گیربکس نیز افزایش یافته است. با این حال صرف نظر از کاربرد خاص آن ها، همه گیربکس ها برای عملکرد بهینه نیاز به تعمیر و نگهداری دارند. در شبکه پیچیده صنایع، بخش نفت و گاز جایگاه خاصی را به خود اختصاص می دهند و به عنوان رگ حیاتی در زمینه های بی شمار دیگری شناخته می شوند. به همین دلیل بخش نفت و گاز باید بی عیب و نقص عمل کنند، به طوری که جایی برای خطا یا ناکارآمدی باقی نماند. در این مقاله با عملکرد گیربکس و انواع آن و همچنین نکاتی برای بالا بردن عملکرد گیربکس آشنا خواهیم شد.
گیربکس های حلزونی
گیربکس حلزونی نوعی گیربکس است که در آن چرخ دنده ها در یک زاویه معمولا حدود 90 درجه ای به صورت موازی یا به صورت ضربدری قرار می گیرند. این پیکربندی منحصر به فرد به دندانه های چرخ دنده اجازه می دهد تا به تدریج درگیر شوند و در نتیجه صدا در حین کار کاهش می یابد. گیربکس های حلزونی به دلیل توانایی خود در کنترل گشتاور های بالا تر شناخته می شوند و معمولا بازه بازدهی 94 تا 98 درصدی خود را حفظ خواهند کرد. با این حال یکی از اشکالات این طراحی نیاز به یاتاقان های شفت روغن کاری شده برای مدیریت موثر رانش داخلی است. به طور کلی عملکرد گیربکس حلزونی در صنایع مختلفی کاربرد دارد.
گیربکس های اسپار
گیربکس های اسپار رایج ترین و ساده ترین نوع گیربکس ها هستند. دندانه های شعاعی آن ها برای کار با نسبت های دنده بالا مناسب است و در نتیجه سطوح بازدهی بین 94 تا 98 را درصد دارند. با این حال یک اشکال قابل توجه این گیربکس ها تمایل آن ها به ایجاد صدا و فشار زیاد در حین کار است. بنابراین آن ها برای کار هایی مناسب اند که کم ضربه و سرعت پایین هستند و در آن ها وجود صدای بلند قابل قبول است. علیرغم صدای خروجی، گیربکس های خاردار همچنان یک انتخاب قابل اعتماد برای کاربرد های مختلف صنعتی هستند، به ویژه زمانی که سادگی و ضریب دنده بالا در اولویت قرار دارند.
گیربکس های مخروطی
گیربکس های مخروطی با دو محور متقاطع با دندانه های مخروطی شکل ساخته شده اند. این طراحی منحصر به فرد دندانه ها، حرکت را در فضای بین شفت ها تسهیل می کند. گیربکس های مخروطی به دلیل توانایی خود در مقاومت در برابر فشار قابل توجه به دلیل پیکربندی دنده های خود شناخته می شوند، با این حال آن ها با سطح کارایی کمی پایین تری معمولاً بین 93 تا 97 درصد عرضه می شوند. عملکرد گیربکس مخروطی، برای کاربرد هایی که شامل نسبت دنده های پایین تر هستند، مناسب است.
به حداکثر رساندن عملکرد گیربکس
برای به حداکثر رساندن عملکرد گیربکس، روغن کاری مناسب ضروری است. روغن کاری به ویژه برای اطمینان از عملکرد صحیح یاتاقان ها بسیار اهمیت دارد. اصطکاک درون این وسیله می تواند منجر به از دست دادن توان و ایجاد نیاز به تعمیر گیربکس یا تعویض پرهزینه آن شود. بازرسی های حرفه ای منظم از گیربکس های صنعتی نیز برای اطمینان از راندمان مطلوب بسیار مهم است. شناسایی و رسیدگی سریع به مشکلات می تواند از تاثیر آن ها بر کل گیربکس جلوگیری کند. به هر گونه صدای غیرعادی یا کاهش عملکرد دستگاه توجه زیادی داشته باشید. هنگامی که چنین علائمی ظاهر می شود، توصیه می کنیم قبل از تشدید مشکل با یک متخصص برای ارزیابی تماس بگیرید و در زمان و منابع صرفه جویی کنید. تعمیر و نگهداری منظم و نظارت دقیق کلید طول عمر و بهبود عملکرد گیربکس است.
هنگامی که گیربکس ها از کار می افتند چه اقداماتی باید انجام داد؟
خرابی گیربکس می تواند عواقب شدیدی داشته باشد که بر اساس مکان و عملکرد گیربکس، متفاوت است. به عنوان مثال در تنظیماتی مانند سکو های نفتی، سیستم های پشتیبان اغلب در محل قرار می گیرند که اجازه می دهند تعمیرات بدون اختلال در تولید انجام شود. با این حال خاموش شدن تجهیزات همچنان می تواند منجر به توقف پرهزینه شود که برای عملیات مضر است. در مواردی که گیربکس ها برق تولید می کنند، خرابی های ناگهانی می توانند باعث از دست رفتن درآمد شوند؛ زیرا اپراتور ها باید به جای فروش نیروی مازاد به شبکه، برق خریداری کنند.
خرابی گیربکس همچنین می تواند خطرات ایمنی ای از جمله گرما، سر و صدا، ضربه، آتش سوزی یا حتی انفجار ایجاد کند که به طور بالقوه منجر به صدمات شخصی می شود. عواملی مانند یاتاقان های نامناسب مونتاژ شده می تواند در ایجاد این خرابی ها نقش داشته باشد و به چرخ دنده ها، مهر و موم و سایر اجزا آسیب وارد کنند. در صنعت نفت و گاز چنین شکست هایی می تواند در نهایت باعث تبلیغات نامطلوب، اقدامات قانونی و یک نقطه ضعف رقابتی شود که بر نیاز به عملیات کارآمد و ایمن تاکید می کند.
جمع بندی
عملکرد گیربکس ها اهمیت بسیاری در صنایع مختلف دارند. این دستگاه ها با تنوع گسترده ای در بازار تولید می شوند و برای تامین نیاز های مختلف صنعتی به کار می روند. همه گیربکس ها بدون توجه به نوعشان، نیاز به نگهداری و تعمیرات دوره ای دارند تا بهینه کار کنند و عملکرد گیربکس بالا برود. از جمله اقسام معروف گیربکس ها می توان به گیربکس هلیکال، اسپار و بیول اشاره کرد. برای حفظ کارایی و بازدهی بهتر گیربکس ها لازم است که منابع بهینه تامین شود، عملکرد آن ها توسط متخصصین مورد بازرسی قرار گیرد و در صورت وجود مشکل تعمیر شوند. توجه به علائمی نظیر صدا های نامعمول یا کاهش عملکرد ماشین نیز اهمیت دارد. در نهایت نقصان در عملکرد گیربکس می تواند تبعات جدی داشته باشد و تاثیراتی همچون توقف تجهیزات، زمان اضافی و هزینه های مالی ناشی از وقفه در تولید را به همراه داشته باشد.
