به طور کلی هر محیطی به دو دسته ی مناطق امن و محیط های مستعد خطر انفجار تقسیم می شود. خواه مناطق صنعتی باشد یا غیر صنعتی اطلاع از اینکه محدوده امن یا خطرناک است تاثیر زیادی بر عملکرد احتیاطی ما دارد. در محیط های مستعد خطر انفجار مثل مراکز صنعتی به دلیل وجود مواد آتش زا همچون گاز ها و غبارات باید موارد ایمنی رعایت شود.
به همین علت جهت جلوگیری از حوادث، تاسیساتی که در این محیط ها نصب می شوند. باید طوری طراحی شوند که تمهیدات حفاظتی لازم هنگام کارکرد و یا وجود مشکل در نظر گرفته شده باشد. که اصطلاحا به آن ها تجهیزات ضد انفجار گفته می شود. نمونه ای از این استاندارد می توان به ضد انفجار ex اشاره کرد.
در ادامه بیشتر راجع به تقسیم بندی این محیط های مستعد خطر انفجار توضیح می دهیم. همچنین تجهیزات ضد انفجار مثل پمپ های ضد جرقه و الکتروموتور ضد انفجار توضیحاتی ارائه می شود.
محیط های مستعد خطر انفجار
محیط های مستعد خطر گازی
Zone 0: می توان گفت پر خطر ترین محیط محسوب می شود. که در آن وجود گاز و یا جو قابل انفجار برای مدت طولانی بیشتر از 1000 ساعت در سال. یا اینکه به صورت دائمی وجود داشته باشد.
Zone 1: در این محیط ممکن است تحت شرایط عادی گاز های قابل اشتعال برای مدت 10 تا 1000 ساعت در سال پدید آید.
Zone 2: مدت انفجار در این محیط به دلیل وجود گاز های قابل اشتعال کمتر از 10 ساعت در سال تخمین زده شده است.
علاوه بر این تقسیم بندی طبق استاندارد zone طبقه بندی دیگری که بیشتر در معادن امکان دارد شامل zone 20،21 و 22نیز می باشد. که به این ترتیب zone 20 خطرناک ترین منطقه محسوب می شود.
تجهیزات ضد انفجار
تجهیزات الکتریکی که برای حفاظت از انفجار وجود دارد به بخش های مختلفی تقسیم می شود.
گروه 1: این گروه در معادن مستعد آتش سوزی مورد استفاده قرار می گیرند.
گروه 2: در محیط های شامل گاز های قابل انفجار استفاده می شود. که در بر گیرنده ی سه بخش دیگر A B C می باشد. A شامل بخارات و گاز های خطرناک. B شامل اتیلن، گاز و بخارات قابل اشتعال. C نیز شامل گاز، بخار و هیدروژن.
گروه 3: این گروه تجهیزاتی است که در جاهایی که غبارات قابل اشتعال وجود دارد استفاده می شود. که این گروه نیز خود به سه بخش A,B,C تقسیم می شود. A محدوده ای است که در هوا ذرات معلق قابل انفجار وجود دارد. B ذرات معلق غیر رسانا در هوای محیط است. C نیز در هوای محیط ذرات معلق رسانا وجود دارد.
تجهیزات ضد انفجار بر اساس استاندارد های مختلفی تشکیل می شوند. ضد انفجار ex یک نمونه ی آن است که بیشتر در پالایشگاه ها، کارخانه های پتروشیمی و هسته ای و… استفاده می شوند.
از دیگر تجهیزات ضد انفجار می توان به پمپ های ضد جرقه و الکتروموتور ضد انفجار نیز اشاره کرد. از پمپ های ضد جرقه برای سیالات قابل شتعال استفاده می شود. راجع به الکتروموتور ضد انفجار نیز مقاله های قبلی را می توانید مطالعه نمایید.
