به طور کلی آشنایی با انواع پمپ ها امری پیچیده به نظر می آید. در حالیکه انواع پمپ های صنعتی و خانگی به دو دسته اصلی پمپ های دینامیکی (سانتریفیوژ) و جابجایی مثبت تقسیم می شوند. پیشتر در رابطه با تفاوت پمپ های سانتریفیوژ و جابجایی مثبت صحبت کردیم. در این مقاله قصد داریم منحصرا به انواع پمپ های جابجایی مثبت بپردازیم.
پمپ جابجایی مثبت چیست؟
عملکرد این پمپ ها بسیار ساده و منوط به تکرار پی در پی یک سیکل کاری است. حال این سیکل کاری می تواند حرکت پیوسته یک پیستون یا گردش چرخ دنده ها باشد. در هر دو سیکل، نحوه کار پمپ به این صورت است که سیال به صورت مداوم در محفظه داخلی پمپ پر می شود. سپس در آن جا حبس شده و با افزایش فشار از دهانه خروجی خارج می شود. از ویژگی های مشترک انواع پمپ های جابجایی مثبت می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- پمپاژ سیالبه صورت یکنواخت و ثابت
- خودمکش
- مناسب برای فشار (هد) بالا
- مناسب برای ظرفیت های پایین
- جهت پمپاژ سیالاتی با ویسکوزیته و چسبناکی بالا
انواع پمپ های جابجایی مثبت
به منظور آشنایی با انواع پمپ ها ، باید اول با چگونگی عملکرد آن ها آشنا شد. انواع پمپ های صنعتی جابجایی مثبت دو دسته می باشند. با ما همراه باشید تا با این دو دسته و پمپ های زیرمجموعه هر یک آشنا شوید.
-
پمپ های رفت و برگشتی
این دسته عملکردی مشابه اسم خود دارند. به این معنی که قطعه ای شامل پیستون، پلانجر یا دیافراگم با توجه به مدل پمپ، حرکتی رفت و برگشتی در سیلندر را طی می کند. این دسته متشکل از سه نوع پمپ جابجایی مثبت پیستونی ، پلانجری و دیافراگمی می شود.
-
پمپ جابجایی مثبت پیستونی
در ساختمان پمپ پیستونی، پیستونی متصل به یک میله وجود دارد. با حرکت میله، این پیستون نیز به بالا و پایین حرکت می کند. این امر نهایتا منجر به پمپاژ سیال می شود.
-
پمپ پلانجری
بسیار شبیه به پمپ پیستونی است.
-
پمپ دیافراگمی
عملکرد کلی آن مشابه مدل های بالاست. با این تفاوت که غشایی پلاستیکی در ساختمان پمپ دیافراگمی وجود دارد. با حرکت رو به جلو و عقب این غشا، سیال انتقال می یابد. کاربرد اصلی این انواع پمپ در صنعت پتروشیمی، نفت و گاز است. تفاوت پمپ دنده ای و دیافراگمی را مشاهده کنید.
-
پمپ های چرخشی یا دورانی
در این مدل چرخ دنده هایی در ساختمان پمپ ها وجود دارد. با چرخش این دنده ها خلا ایجاد شده که منجر به مکش سیال و هدایت آن به سمت خروجی می شود. نکته قابل توجه در انواع پمپ های جابجایی مثبت از این نوع، این است که با افزایش ویسکوزیته، سرعت چرخش چرخدنده نیز بیشتر میشود. در ادامه به انواع این دسته از پمپ ها اشاره شده است.
-
پمپ دنده ای
پمپ دنده ای خود شامل دو گروه داخلی و خارجی است. همانطور که از اسم آن مشخص است، این پمپ ها متشکل از چندین دنده می باشد که با حرکت آن ها عملیات پمپاژ انجام می گیرد.
-
لوب پمپ (پمپ گوشواره ای)
پمپ های گوشواره ای نیز دارای چرخ دنده هایی برای انتقال سیال می باشد. اما تفاوت هایی بین لوب پمپ و پمپ دنده ای وجود دارد.
-
مونو پمپ (پمپ اسکرو)
در پوسته مونو پمپ ها، پیچی قرار دارد که تغییر زاویه آن، عامل پمپاژ سیالات مختلف می شود.
-
پمپ پره ای (پمپ تیغه ای)
این مدل پمپ، برای پمپاژ مایعاتی با ویسکوزیته پایین و فشار بالا نظیر الکل و بنزین مناسب است.
-
پمپ پریستالتیک
-
دوزینگ پمپ
این دو مدل پمپ برای موارد آزمایشگاهی و دقت بالا مورد استفاده قرار می گیرند. اما پمپ پریستالتیک دارای یک شیلنگ و پمپ تزریق (دوزینگ) یک محفظه برای ایجاد خلا دارد. تفاوت های اساسی پریستالتیک و دوزینگ را مشاهده کنید.
