یکی از کمیت های اندازه گیری که در واحد های صنعتی احتمالا به گوشتان خورده است، میلی بار است که برای اندازه گیری فشار به کار برده می شود. برای اندازه گیری چنین مقیاسی همیشه به وسایل مخصوصی نیاز دارید. وسیله مخصوص اندازه گیری این کمیت، مانومتر میلی بار نام دارد. مانومتر های میلی بار فشار سیستم را اندازه گیری می کنند و می توانند آن را به کاربر نشان دهند. برای این که بهتر با این وسیله کاربردی آشنا شوید، در این مقاله قصد داریم در مورد این که مانومتر میلی بار چیست توضیح دهیم.
مانومتر میلی بار چیست؟
مانومتر میلی بار نوعی فشار سنج بسیار دقیق است. کاربرد این فشار سنج بیشتر برای سنجش و کنترل خطوط گاز است. همچنین ممکن است از آن برای تست خطوط و قطعات صنعتی نیز استفاده شود. مانومتر های میلی بار معمولا با گیج های بار اشتباه گرفته می شوند؛ زیرا مکانیسم کاری هر دو یکسان است؛ اما تفاوت هایی بین این دو وجود دارد که باعث می شود کاملا شبیه به یکدیگر نباشند. درجه بندی مانومتر میلی بار معمولا با اینچ آب یا میلی متر جیوه انجام می شود. این ابزار برای کنترل و نظارت روی فشار سیستم به کار می رود. به همین دلیل در تمامی دستگاه های صنعتی می توانید حداقل یک مانومتر را مشاهده کنید. بدون مانومتر ها سیستم های صنعتی غیر قابل پیش بینی و در نتیجه غیر قابل اعتماد خواهند بود؛ به این دلیل که به کمک مانومتر ها می توان هر گونه تغییرات غیر طبیعی مربوط به فشار را در خط صنعتی بررسی و رفع کرد.
انواع مانومتر و نحوه کار آن ها
اولین انواع مانومتر ها از عناصر انعطاف پذیری به عنوان سنسور استفاده می کردند. این عناصر با تغییر فشار حرکت می کردند و با توجه به میزان حرکت دارای یک چرخنده بودند که میزان فشار را نشان می داد. این نوع سنسور ها مکانیکی محسوب می شدند.
- فشار سنج های آنالوگ
فشار سنج های آنالوگ از یک سوزن برای نشان دادن فشار حس شده استفاده می کنند. سنسور های آنالوگ تقریبا بیش از صد سال است که به عنوان یکی از اصلی ترین تجهیزات صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند؛ زیرا هم نسبت به دیگر مدل های مانومتر میلی بار ارزان تر هستند و هم این که استفاده از آن ها بسیار راحت تر است. همچنین فشار سنج های آنالوگ برای کار کردن به برق نیاز ندارند؛ اما موضوعی که باعث می شود مانومتر های آنالوگ چندان ایده آل نباشند، آسیب پذیر بودن آن ها است. فشار سنج های آنالوگ نیز نوعی فشار سنج مکانیکی محسوب می شوند؛ به همین دلیل نیاز به تعمیر و نگهداری مداوم دارند. همچنین برخی از خرابی های این مدل از مانومتر ها قابل تعمیر نیست و تنها راه چاره تعویض مانومتر است که می تواند هزینه های عملیاتی کل را افزایش دهد. نکته منفی بعدی در مورد مانومتر میلی بار آنالوگ دقت آن ها است. دقت مدل های آنالوگ نیز می تواند مشکل ساز باشد؛ زیرا عوامل زیادی مانند ارتعاش های مکانیکی یا شرایط محیطی نامساعد می تواند باعث شود که میزان خطا در اندازه گیری مانومتر بالا برود.
- لوله بوردون
لوله های بوردون بر یک اصل ساده استوار هستند. در این قانون هر گاه لوله تحت فشار قرار بگیرد، تمایل به صاف شدن پیدا خواهد کرد. به همین دلیل لوله به یک اشاره گر متصل می شود. به طوری که نوسانات فشار در یک مقیاس مدرج روی صفحه نمایش داده خواهند شد. مانومتر میلی بار معمولا به شیوه لوله بوردون ساخته نمی شوند؛ زیرا این نوع مانومتر بیشتر برای زمانی که لازم است فشار متوسط تا خیلی زیاد اندازه گیری شود مناسب است.
- مانومتر دیافراگم یا دم
مانومتر های دیافراگم یا دم که نوعی مانومتر آنالوگ محسوب می شوند، دارای یک عنصر الاستیک هستند که با توجه به تغییرات فشار منبسط و منقبض می شود. دم داخلی مانومتر به یک اشاره گر متصل است تا نوسانات فشار روی صفحه نشان داده شود. مانومتر میلی بار آنالوگ معمولا به این شیوه ساخته می شود؛ زیرا این نوع از مانومتر ها برای اندازه گیری فشار در اندازه های کوچک مناسب تر از مانومتر های لوله بوردون هستند.
- مانومتر های دیجیتال
مانومتر های دیجیتال، مانومتر های جدیدی هستند که به طور فزاینده در صنایع مورد استفاده قرار می گیرند. محبوبیت مانومتر های دیجیتال نسبت به مدل های آنالوگ بسیار بیشتر است؛ زیرا نتایجی سریع با خوانایی واضح و دقت بسیار بالا تر از آن ها را ارائه می دهند. علاوه بر این مانومتر های دیجیتال نسبت به مدل ها آنالوگ عمر بسیار طولانی تری دارند و می توانند حتی در شرایط محیطی بسیار بد نیز فشار را اندازه گیری کنند؛ زیرا شرایط محیطی مانند لرزش های شدید مکانیکی روی آن ها تاثیری ندارد. علاوه بر این موارد مانومتر میلی بار دیجیتال برای مدت زمان بیشتری کالیبره می شود. به همین دلیل بسیار دقیق تر از مدل های آنالوگ هستند. مزیت بعدی مانومتر های دیجیتال داده هایی است که ارائه می دهند. داده هایی که توسط مانومتر های دیجیتال ارائه می شوند، قابلیت ارسال به رایانه، دیتالاگر و سایر ابزار ها را برای تجزیه و تحلیل های لازم دارند. همچنین فشار سنج های دیجیتال اندازه گیری فشار های بسیار کم یا تغییرات فشار افزایشی کوچک که تشخیص آن ها با مانومتر های آنالوگ غیر ممکن است را ممکن می سازد. علاوه بر این مانومتر های دیجیتال قابلیت های دیگری نیز دارند. مثلا می توان واحد آن ها را تغییر داد، حداقل و حداکثر داده ها را ثبت کرد، نور پس زمینه برای آن ها اضافه کرد و حتی مشخص کرد که در صورت رسیدن دستگاه به حد مشخصی از فشار آلارم دهند.
جمع بندی
مانومتر ها وسایلی پرکاربرد در صنایع هستند که برای اندازه گیری فشار استفاده می شوند. مانومتر ها به دلیل اهمیت بالایی که دارند، شامل مدل های مختلفی می شوند. مانومتر هایی که برای اندازه گیری فشار های بسیار کم استفاده می شوند، مانومتر میلی بار نام دارند. برای آشنایی بیشتر در این مقاله درمورد آن ها و مدل های مختلفشان توضیح دادیم.
